Εναλλάξ κυκλοφορία απαιτείται σε περιπτώσεις οδών, διπλής κατεύθυνσης κυκλοφορίας, οι οποίες αναγκάζονται για κάποιο τμήμα της (οδού) να χρησιμοποιήσουν, εναλλάξ, μία κοινή λωρίδα κυκλοφορίας. Τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να έχουν μόνιμο/μακράς διάρκειας ή προσωρινό χαρακτήρα (εργοτάξια).
Μόνιμο ή Μακράς Διάρκειας
Η εναλλάξ κυκλοφορία έχει μόνιμο ή μακράς διαρκείας χαρακτήρα, όταν λόγω:
- ανεπάρκειας οικονομικών πόρων (πιστώσεις)
- αδυναμίας κατασκευής (αρχαιολογία, ΟΚΩ κλπ)
- υλοποίησης χρονοβόρων διαδικασιών (μελέτη – δημοπράτηση – κατασκευή κλπ)
- κυκλοφοριακών απαιτήσεων
η ρύθμιση των αντιμαχόμενων κινήσεων γίνεται με φωτεινούς σηματοδότες.
Αυτές οι περιπτώσεις μελετών πρέπει να προσφέρουν υψηλό επίπεδο οδικής ασφάλειας και χαμηλό επίπεδο κυκλοφοριακής όχλησης. Τέτοιες Μελέτες ΦΣ (εναλλάξ κυκλοφορίας) απαιτούν χρήση πρωτοποριακών και ασφαλών τεχνικών για την επίτευξη υψηλού επίπεδου οδικής ασφάλειας αλλά και χαμηλού επιπέδου κυκλοφοριακή καθυστέρηση.
Προσωρινό χαρακτήρα (εργοτάξια)
Σε περιπτώσεις προσωρινών μέτρων ρύθμισης κυκλοφορίας, που απαιτείται η κατάληψη οδοστρώματος για δημιουργία εργοταξιακών χωρων, τότε η αναγκαιότητα (ή μη) για τη ρύθμιση της κυκλοφορίας με φωτεινούς σηματοδότες, εξετάζεται από τους αρμόδιους Φορείς.
Συνοπτικά η ΟΜΟΕ αναφέρει τα εξής:
Όταν σε οδό διπλής κατεύθυνσης κυκλοφορίας η μια κατεύθυνση καταλαμβάνεται από εργοτάξιο, τότε η εναλλάξ κυκλοφορία της μιας ή της άλλης κατεύθυνσης μπορεί να γίνεται εφόσον ο κυκλοφοριακός φόρτος της οδού δεν υπερβαίνει τις τιμές του επόμενου Πίνακα 3-1, ανάλογα με το μήκος του εργοταξίου.
Προϋπόθεση της δυνατότητας ρύθμισης είναι να μην υπάρχει διασταύρωση ή συμβολή οδού στο ενδιάμεσο του μήκους του μήκους του εργοταξίου. Η ρύθμιση για μήκη εργοταξίου μεγαλύτερου από 100 m συνιστάται να γίνεται με ζεύγος φορητών σηματοδοτών, οι οποίοι θα λειτουργούν με επενέργεια, δηλαδή με χρήση αισθητήρων ανίχνευσης της παρουσίας οχημάτων προ των σηματοδοτών.
Γενικά πρέπει να αποφεύγεται η χρήση προσωρινής φωτεινής σηματοδότησης για τη ρύθμιση της κυκλοφορίας στις περιοχές των έργων σε υπεραστικό και περιαστικό οδικό δίκτυο, ενώ στο αστικό δίκτυο επιτρέπεται μόνον όταν κυκλοφοριακοί λόγοι της περιοχής το απαιτούν.
Φωτεινή σηματοδότηση με χειροκίνητη ρύθμιση επιτρέπεται να χρησιμοποιείται, μόνο στις εισόδους-εξόδους των εργοταξίων επί του οδικού δικτύου, όταν ο υφιστάμενος κυκλοφοριακός φόρτος της οδού το επιβάλλει.